Aranda de Duero, 12 juni 1993
Beste Virgilio, uw stadsgenoten zijn intussen gewend geraakt aan mijn aanwezigheid. Hun aandacht is er nu voornamelijk op gericht, te doorgronden wat de mogelijke drijfveer zou kunnen zijn van mijn, voor hen, onbegrijpelijke ritueel. "Esto es un obra de arte", stel ik hen gerust. Ze knikken en geven me bemoedigend een schouderklopje: "Si, claro".
Het zijn voornamelijk de oudere inwoners van uw stad die hun schroom weten te overwinnen en een 'gesprek' met mij aanknopen. Tijdens de dan volgende woordenwisseling wordt de strekking van de titel van dit project: uit ongelijke talen / de idiomas desiguales op pijnlijke wijze aanschouwelijk gemaakt. Toch zijn het de senioren, die de kloof overbruggen, die ik lange tijd onoverbrugbaar achtte: wantrouwen. Op de één of andere wijze wist ik hen voor mij te winnen. Wellicht ben ik door mijn gewroet in de aarde toegetreden tot de gemeenschap waarvan zij het hoofdbestuur vormen: De Broeder- en Zusterschap van de Herinnering.
Ik betwijfel of hun bijna dagelijkse gang naar uw terrein alleen voortkwam uit interesse in de voortgang van het werk. Ik heb een sterk vermoeden dat hun dagelijkse blik in de kuil vooral werd ingegeven door hun bezorgdheid, dat ik onzorgvuldig zou kunnen omspringen met waarden en gegevens waarop zij aanspraak menen te hebben. Ik zal hun minerale dossier met discretie en respect behandelen.
Hoogachtend, Arnold Schalks.