terug naar de plank

Filosofisch curiosum uit 1748 vertaald

Arnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman Boerhaave

Bij het veldonderzoek naar grondstof voor het schrijven van de opvolger van mijn eerste historische roman Steeg (2019), raak ik weleens van de hoofdweg af. In het nog te schrijven verhaal spelen de Leidse Sterrewacht en de aanpalende Hortus Botanicus een centrale rol. Binnen de begrenzingen van dat kader, waarin hemel en aarde elkaar raken, dienden zich vele dwarswegen aan. Een voorbeeld:

Arnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman Boerhaave

Stippelgravure van La Mettrie door Pierre Guillaume Alexandre Beljambe naar een schilderij van Claude Jacques Notté.

Tijdens het spitwerk rond de Hortus Botanicus stuitte ik op de schriftelijke resten van Julien Offray de la Mettrie (1709-1751), een Franse arts-filosoof die van 1733-1741 aan de Universiteit van Leiden studeerde bij de beroemde arts en botanicus Herman Boerhaave. Eenmaal terug in Parijs begon La Mettrie aan de Franse vertaling van de verhandelingen van zijn leermeester. Na verschijning was zijn kans op een glansrijke medische carrière in Frankrijk verkeken. Hij week uit naar Leiden waar in 1747 zijn geruchtmakende boek L'Homme machine (De mens een machine) verscheen. Maar zelfs in het 'Bolwerk van de Vrijheid' Leiden werd de schrijver verketterd en zijn boek verbrand. La Mettrie vluchtte naar Berlijn, waar Frederik de Grote hem met open armen op zijn Potsdammer residentie Sansoucci ontving. Na aankomst begon La Mettrie met het schrijven van L'Homme-plante, een gedachtenexperiment waarin hij planten- en dierenrijk op uiterst oorspronkelijke wijze tegen elkaar afzet.

Arnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman Boerhaave

Formaat van de Nederlandse editie vergeleken met het origineel.

Arnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman BoerhaaveArnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman Boerhaave

Dit voorjaar benutte ik om de rijk geannoteerde eerste Nederlandse vertaling van dit filosofisch curiosum uit 1748 te bezorgen. Het tweetalige cahier verschijnt op woensdag 1 september 2021 onder de titel De mens een plant bij de Leidse uitgeverij Primaverapers.

Arnold Schalks, Julien Offray de la Mettrie, L'homme-plante, De mens een plant, Primaverapers Leiden, ISBN 9789059973497, Hortus Botanicus, Herman Boerhaave

De mens een plant / ISBN 9789059973497 - Paperback © 2021

Afmetingen (b x h) : 125 x 200 mm. - 56 blz.
Prijs: € 14,50 (excl. porto).
 
Je kunt het boekje kopen door:
1. het bij je plaatselijke boekhandel te bestellen en te laten thuisbezorgen, waarvoor verzendkosten in rekening gebracht worden.
2. het bij je plaatselijke boekhandel te bestellen om het daar na kennisgeving af te halen.
Het is ook mogelijk dat je boekhandel zelf een voorraad bestelt en het boekje direct van de plank verkoopt.

 

met dank aan Tineke van den Berg en Tom Saat die me op hun Stadsboerderij lieten schuilen voor de afwerking van dit boekje.