LOMBARD 1983 HOLLAND TOUR: 9 - 19 november 1983
Persbericht en tekstboek / oplage: 250 exemplaren.
Korte geschiedenis van de Poolse band Lombard.
Lombard wordt in juni 1981 in Poznan, Polen's vijfde grote stad, opgericht. Het wordt een goede start, want vrijwel onmiddelijk staat het nummer 'No gains, No losses' in de top 20. De eerste podiumervaring komt voor Lombard in oktober van 1981. De concerten worden zowel door de critici als door het publiek hoog gewaardeerd. Hun populariteit stijgt en meer titels halen de top 20. Een climax wordt bereikt in juli 1982, als 'Nasz Ostatni Taniec' (Onze laatste dans) de nummer 1 van alle Poolse hitlijsten wordt. Intussen maakt Lombard een elpee, genaamd: 'Smierc Dyskotece' (Dood aan Disco) en verschijnt de band twee maal op de Poolse televisie. De tweede elpee volgt in november 1982, het is een registratie van een aantal van hun concerten. Hij is dan ook getiteld: 'Live'. Deze elpee werd zeer goed verkocht. Ook december 1982 is voor Lombard een goede maand, want 'Taniec Pingwina na Szkle' (De dans van de pinguins) wordt nummer 1 in Polen. De balans van 1982 ziet er voor Lombard als volgt uit: 206 concerten, 9 hits, 2 elpees, 3 televisieprogramma's. Het nieuwe jaar 1983 wordt geopend met een notering van 'Diamentowa Kula' (Diamanten Bal). Wonderlijk, omdat de tekst toch overduidelijk kritiek aan het adres van de Poolse overheid levert.
De Polen-tournee van januari-februari voert langs afgeladen concerthallen. Inmiddels wordt gewerkt aan tournees door de D.D.R., Hongarije en Tsjechoslowakije. Tijdens het 20e zomerfestival in Opole wint Lombard de tweede prijs voor 'Szklana pogoda' (Het is spiegelglad buiten) en dit nummer wordt onvermijdelijk een hit. Op dit moment heeft Lombard de tour door Tsjechoslowakije al achter de rug, Holland is de volgende halte. De Rotterdamse punk-rockband Defect speelt in het voorprogramma.
De speellijst van de Lombard Holland Tour 1983 is als volgt:
9 november: Doornroosje, Nijmegen
10 november: Parkzicht, Rotterdam
12 november: Leids Vrijetijdscentrum, Leiden
13 november: de Melkweg, Amsterdam
18 november: de Gigant, Apeldoorn
19 november: P. O. C., Weesp
(bron: Persbericht van de Rotterdamse stichting Defectica november 1983)
Geen Poolse Lente in LVC
Defect: Hans de Haan/bas (boven), Peter de Haan/zang (links), Arnold Schalks/drums (rechts), Ruud Visser/gitaar (beneden). Het werd zaterdagavond in het Leids Vrijetijdscentrum allesbehalve een warme Poolse Lente-avond, zoals de Rotterdamse stichting Defectica had gehoopt. Het bleef kil in de muziektempel aan de Breestraat die nog voor geen kwart volliep voor de Poolse trots Lombard. Het kwintet uit Poznan legde weliswaar een grote technische vaardigheid aan de dag, maar die werd helaas vertaald in het soort symfonische hardrock die in West-Europa al lang voltooid verleden tijd is. Hoewel zangeres Malgorzata Ostrowska oogde als de Poolse tegenhanger van Deborah Harry (Blondie) en haar zang soms superieur was, kon zelfs de blikvanger van Lombard hooguit de honderd nieuwsgierigen slechts in geringe mate boeien. Dat gold ook voor de Rotterdamse punkgroep Defect, aangetrokken als 'opwarmers' van Lombard. Hoewel de muziek van deze huisband van stichting Defectica meer affiniteit vertoonde met de muzikale voorkeur van de gemiddelde LVC-bezoeker, kreeg slechts de virtuoos drummende Leidenaar Arnold Schalks de handen op elkaar.
Jaap Visser (Leidsch Dagblad, 13 november 1983)
1. Dancing to forget
(muziek en tekst: Defect)
Poolse popgroep Lombard trekt weinigen naar LVC
"Dit is alleen een leuke vakantie"
Lombard op de Rotterdamse Lombardkade. V.l.n.r: Zbigniew Forys (bas/zang), Piotr Zander (gitaar), Gregorz Strozniak (keyboards/zang), Malgorzata Ostrowska (zang), Piotr Niewiarowski (manager), Przemyslaw Pahl (drums). LEIDEN - Manager Piotr Niewiarowsky liet heel lang op zich wachten. De enige in het Lombard-gezelschap die meer dan twee woorden Engels en drie woorden Duits sprak, heropende luttele uren voor het optreden van zijn Poolse popmuzikanten in het Leids Vrijetijdscentrum de financiële onderhandelingen. Dit tot ongenoegen van Rotterdamse stichting Defectica, die de Polen naar Leiden hadden gehaald. "Er waren duidelijke afspraken gemaakt, maar daar kan die manager zich opeens niets meer van herinneren," foeterde een stichtingsbestuurder. "Eigenlijk zijn die communisten de ergste kapitalisten". Maar nadat de problemen waren uitgesproken en de handen geschud, toonde Niewiarowsky zich toch bereid om namens de vijf muzikanten de achtergronden van Lombard te belichten. Hij doet dat zó openhartig dat hij er halverwege het gesprek zelf van schrikt en ondergetekende op het hart drukt om toch vooral heel voorzichtig met zijn uitlatingen om te springen. "Anders gaat er een telefoontje van de Poolse ambassade naar onze regering en komen wij in de grootste problemen", verzekert de vermagerde uitgave van Lech Walesa.
Tussen de regels
Angst voor ingrijpen van hogerhand beheerst nadrukkelijk het groepsbestaan van Lombard. Waar openlijke kritiek op het communistische systeem of op de partijleiders toe kan leiden, ondervonden zangeres Malgorzata Ostrowska en haar vier mannelijke collega's al in het prille begin van het nu bijna dertig maanden durende bestaan van Lombard. Na een voorspoedige start moest de groep noodgedwongen een paar maanden rust houden en enkele liedjes uit het repertoire schrappen. Sindsdien zijn de dame en heren tekstschrijvers wat voorzichtiger geworden. Kritiek op het Poolse bewind loopt weliswaar nog altijd als een rode draad door het popliederenbestand, "alleen moet je de kritiek tussen de regels door lezen", glimlacht Niewiarowsky veelbetekenend. Elk liedje dat de bandleden van Lombard schrijven, moest eerst de censuur-commissie passeren, wil de groep het 'live' ten gehore kunnen brengen of op de plaat zetten. Dat geldt trouwens voor iedere Poolse (pop)muzikant die zijn songmateriaal aan de openbaarheid wilprijsgeven. Overigens zijn het slechts de gediplomeerden die bij de proza- en poëzie-censor kunnen aankloppen. Niewiarowsky: "Wie in Polen een professionele popmuzikant wil worden moet eerst een papiertje halen met de handtekening van de minister van cultuur. Daar gaat een heel pittig examen aan vooraf. Tot voor kort kon je zo'n papiertje ook bij de vakbond halen, maar nu ze Solidarnosc kapot hebben gemaakt, kan dat niet meer".
Doe Maar
In het Oostblok behoort Lombard tot de toonaangevende popgroepen. In eigen land, waar nog verrassend veel popgroepen opereren, schijnt de populariteit van het kwintet Doe Maar-achtige vormen te hebben aangenomen. Leden van de stichting Defectica, die eerder dit jaar op ontdekkingsreis door Polen trokken, waren getuige van een optreden van Lombard in een gigantische sporthal voor tienduizend enthousiaste jongeren. "Een gekkenhuis, compleet met flauwvallende fans", herinnert één van hen zich. Het moet voor de Lombard-muzikanten dan ook een vreemde ervaring zijn om, zoals zaterdagavond in het LVC het geval was, voor enkele tientallen lauw reagerende bezoekers op te treden. Maar volgens Piotr Niewiarowsky mag dat de pret niet drukken: "We beschouwen onze Nederlandse toernee als een leuke vakantie. De entourage die we hier aantreffen, betekent echt geen teleurstelling. In West-Europa kent vrijwel niemand ons, dus we wisten van te voren dat we hier geen volle zalen zouden trekken. Dat zal ook nooit gebeuren". Hoewel de groep zichzelf Lombard heeft genoemd om de internationale klank (Niewiarowsky: "Lombard klinkt helemaal niet Pools en het heeft zelfs geen enkele betekenis"), zijn alle bandleden er van overtuigd dat Westerse roem nooit haalbaar is. Niewiarowsky: "Niemand in de groep spreekt behoorlijk Engels. In het Westen kan Lombard zich dus niet verstaanbaar maken. Oké, ze kunnen Engels léren, maar om diepe gevoelens in een andere taal te uiten, zal toch te moeilijk blijken. Daarom zal er altijd een barrière blijven en kunnen we er beter maar niet aan beginnen".
Culture Club
Voor het geld hoeft Lombard trouwens niet eens pogingen te ondernemen om een doorbraak ten westen van het ijzeren gordijn te forceren. In tweeënhalf jaar heeft de band zo'n vijfhonderd keer opgetreden, gefigureerd in verscheidene televisieprogramma's, negen hits gescoord en twee elpees gemaakt. Het schijnt de vijf muzikanten plus de manager geen windeieren te hebben gelegd. Niewiarowsky bekent dat het Lombard-personeel zo'n zes keer het inkomen van de gemiddelde Poolse arbeider geniet. Hij haast zich om daar aan toe te voegen dat de groep ook genoodzaakt is om veel te verdienen omdat er in het Oostblok nauwelijks en dan zeer slechte elektronische apparatuur wordt gefabriceerd. "We moeten dus bijna alles uit het Westen halen", verzucht de manager en hij rekent vervolgens voor dat de prijs voor een eenvoudige synthesizer het jaarsalaris van de 'Poolse Jan Modaal' al ver te boven gaat. "Daarom is het voor ons zo gunstig dat we goede vooruitzichten hebben op een toer door de Sowjet-Unie. Daar kunnen we geld maken, net als in de DDR trouwens. Nee, voor geld en roem hoeven we niet naar het Westen te komen. Daarvoor kunnen we beter in onze eigen 'regio' blijven. Hier in Nederland zijn we echt voor ons plezier, om wat te leren en om goedkoop de nieuwe elpees van de Rolling Stones en de Culture Club te kopen, want die zijn bij ons echt niet te betalen".
Jaap Visser (Leidsch Dagblad, 13 november 1983)
