Ochtendblad De Ware Tijd, Cultuur, 12 december 2007

Beelddichter op de Gran Rio

Rinaldo Klas en Kit-Ling Tjon Pian Gi van de FVAS kregen van Arnold Schalks als eerst een exemplaar van de Surinoemer. Percussionist Ernie Wolf luidde het moment in. -. (dWT foto/Werner Simons)

door Bonnie van Leeuwaarde

PARAMARIBO - Zet een beelddichter op de Gran Rio, en er spruit iets uit voort, zoals een krantje. Arnold Schalks, een Rotterdamse kunstenaar, wilde graag iets doen dat zijn weerslag heeft op de gemeenschap. In een korjaal op de Gran Rio bedacht hij de Surinoemer. Hij noemt het een gratis onafhankelijk nieuwsblad, maar het is vooral een open podium voor gedichten en vormen van beeldende kunst. Het eerste nummer presenteerde Schalks gisteren in de Nola Hatterman Art Academy (NHAA). Samen met Kurt Nahar vormt hij de redactie.

Schalks is heel erg bezig met taal en is gefascineerd door het Nederlands hier dat is doorspekt met andere talen. "Wat mij erg trof in Suriname is dat het een land is van veel talen en veel poëzie. Het gedicht van Dobru bijvoorbeeld, Wan Bon (één boom), is een echt Surinaams gedicht. Suriname is een boom met zoveel bladeren, en wij zijn een project met veel verschillende kunstenaars. Zo is de Surinoemer ook een blaadje aan een boom.

Een voorbeeld van hoe de taal hem bezighoudt: in het rubriekje Sranen/Surinamen, zijn tot de (zijn) verbeelding sprekende namen uit de telefoongids opgenomen: Azijnman, Halfhuid, Nimmermeer en Kogeldans. Toch is het motto van de Surinoemer: 'Taki a no noti, ma du na basi' (geen woorden maar daden). Nog een tegenstelling met de meeste nieuwsbladen is dat het onregelmatig zal verschijnen. "Het is net als bij jullie met de bus: als de bus vol is, vertrekt hij. Het is niet iets waar je op moet rekenen. Je moet iets doen wanneer het nodig is, anders word je een slaaf van het project."

Schalks is een van de vijf kunstenaars die in verband met het uitwisselingsproject ArtRoPa tussen Paramaribo en Rotterdam hier zijn. In het blad kunnen deelnemende kunstenaars hun werk en ervaring in woord en beeld publiceren. In het eerste nummer zijn er, behalve van de redactieleden, bijdragen van Steve Ammersingh, Gerrit Barron, Casper Hoogzaad, Jeroen Jongeleen, Thomas Meijer, Ralph van Meijgaard, Alida Neslo, Bas Princen, Patrick Tjon Jaw Chong en Hulya Yilmaz. Het zal te vinden zijn bij NAKS, NHAA, Tori Oso en de Academie voor Hoger Kunst en Cultuur Onderwijs.

Arnold Schalks gaat morgen terug naar Nederland, vanwaaruit hij het blad verder zal coördineren. "Maar ik kom volgend jaar terug, want ik ga zeker door hiermee." -.

 

 

Bezoekers van de workshop 'knopen/knopo' luisteren naar de Rotterdamse beeldend kunstenaar Arnold Schalks in Ons Erf. -. (dWT foto/Roy Ritfeld, 19 november 2007)

 

 

Ochtendblad De Ware Tijd, Cultuur, 24 november 2007

Rotterdamse kunstenaars presenteren zich

door Nancy de Randamie

PARAMARIBO - In het kader van het cultureel uitwisselingsproject Suriname-Rotterdam hebben de vijf Rotterdamse kunstenaars zaterdag uiteenzettingen gehouden over hun werk.

Schilder Casper Hoogzaad, bezig met het natuurkunstproject Vrucht in Habitat, zegt dat hij "bij Surinaamse kunstenaars de puurheid proeft" waar hij naar op zoek is. Hoogzaad: "Ik wil me zo min mogelijk laten leiden door ruis."

Beeldhouwer Hulya Yilmaz is vooral bezig met kunst in de openbare ruimte, video en fotografie. Ook voor haar is de natuur de basis voor alles wat zij doet. Zo is Yilmaz al vijf jaar bezig met een observatie-onderzoek naar de beweging van water. Voor deze studie trok zij de wereld rond. In 2005 kwam ze terecht in het uiterste noorden van China en maakte op basis van ontwerpen van beweging van water een aantal reusachtig granieten beelden. Voorlopige uitkomst van deze studie aldus de beeldhouwer "dat de natuur en de mens invloed hebben op de structuur van water". "Aan de hand van de waterstructuur, kun je afleiden in welk deel van de wereld je je bevindt."

Jeroen Jongeleen, die als kleine jongen een aantal jaar in Suriname woonde, houdt zich al meer dan een decennium bezig met kunst in de openbare ruimte. Jongeling houdt zich minder bezig met de natuur, maar startte een queeste naar het verschil tussen steden. "Wat is er eigen aan de verschillende steden?" aldus Jongeling. Daarnaast wil hij vooral zijn publiek aan het denken zetten. Dit doet hij bijvoorbeeld door het plakken van stickers met tekst op allerhande objecten in de stad, zoals een vuilnisbak. Of het trekken van een zwarte streep midden op de muur van een gebouw.

Fotograaf Bas Princen is eigenlijk architect. Die twee dingen combineerde hij en kwam tot het maken van fotografie van objecten in de openbare ruimte en landschappen. Princen: "Ik ben vooral geïnteresseerd hoe de mens omgaat met het landschap. Tegelijkertijd ben ik bezig mijn referenties uit de architectuur en fotografie te herinterpreteren."

Arnold Schalks is conceptueel kunstenaar. Voor hem is niets te gek en kan alles als kunst dienen. Alles kan. "Mijn werk bestaat uit knopen. Ik leg knopen in verhaallijnen en soms raak ik zelf in de knoop," legt Schalks quasi-komisch uit. Een voorbeeld uit het werk van Schalks is de Melkweg die de kunstenaar maakte met in het midden ervan een complete Goudakaas waar hij vervolgens gaten in boorde. "En die gaten in de kaas zijn de sterren in de melkweg."

De vijf Rotterdammers blijven nog enige poos in Suriname en zullen hier aan studie doen en mogelijk ook kunstwerken vervaardigen.-.

 

 

Ochtendblad De Ware Tijd, Cultuur, 20 november 2007

Uitwisselingsproject Rotterdam-Suriname

Vruchtbare brainstormsessies in de jungle

door Nancy de Randamie

PARAMARIBO - Een Jungle Experience in het kader van het cultureel uitwisselingsproject Rotterdam-Suriname vond de afgelopen week plaats tussen vijf Surinamers en zes Rotterdammers in het marrondorp Kajana in het Gran Rio-gebied.

De bedoeling was om te komen tot andere, frisse individuele (en collectieve) inzichten en mogelijk ook nieuwe samenwerkingen. Dat juist voor het oerwoud werd gekozen is niet vreemd. Het thema van het uitwisselingsproject is namelijk de relatie tussen natuur en cultuur. Schilder Casper Hoogzaad, beeldend kunstenaar Jeroen Jongeleen, conceptueel kunstenaar Arnold Schalks, fotograaf en architect Bas Princen en beeldhouwer Hulya Yilmaz uit Rotterdam werden vergezeld door Alida Neslo, Kurt Nahar, Steve Ammersingh, George Struikelblok en Patrick Tjon Jaw Chong.

De uitkomst van de Jungle Experience werd zaterdagavond in het Venezolaans Instituut voor Cultuur en Samenwerking gepresenteerd. Cultuurdirecteur Stanley Sidoel juichte evenals cultureel attaché van de Nederlandse ambassade in Paramaribo, Jaap Veerman, het uitwisselingsproject toe. Veerman was blij dat de ambassade als intermediair kan dienen in het project. Volgens de ambtenaar lag er veel meer in het verschiet, aangezien in Nederland gesproken wordt over het internationaliseren van cultuurbeleid.

Conclusie die de deelnemers zelf na de jungletrip trokken, is dat "het zoeken naar de overeenkomsten en verschillen na deze jungle experience niet is opgehouden, maar pas is begonnen". Een begin van veel meer moois ligt dus in het verschiet. Jongeleen typeerde de trip als "een waardevolle isolatie met momenten van afzondering en tegelijkertijd een diepe indompeling in een warm bad". De kunstenaars woonden onder meer een winti prey bij en veroverden te voet een hoge berg. Maar vooral werd er veel gesproken over elkaars zienswijzen van wat kunst is en wat het zou moeten zijn.

Ammersingh merkte op dat "de jongens uit Europa hun constructies op rationele, intellectualistische wijze aanbrengen, maar wij hebben winti's", doelend op het feit dat Surinaamse kunstenaars veel meer zouden werken vanuit hun gevoel. Volgens Ammersingh is het vinden van een balans tussen intellect en intuïtie belangrijk. "Als kunstenaar hoef je je natuurlijk niet uitsluitend door de geest te laten leiden, maar een hypothese vooraf hebben, hoeft zeker niet." -. 

 

Ochtendblad De Ware Tijd, Cultuur, 14 november 2007

Kunstenaars in binnenland

PARAMARIBO - Zes Rotterdamse kunstenaars zijn op dit moment in Suriname. Het betreft een uitwisselingsproject van het Centrum voor Beeldende Kunst van de gemeente Rotterdam met o.a. het Nola Hatterman Instituut, en de Surinaamse Kunstacademie. In dat kader waren de Surinaamse kunstenaars George Struikelblok en Soeki Irodikromo al enkele maanden in Nederland.

Aan het begin van hun bezoek gaan de Rotterdammers voor drie dagen het binnenland in, waar ze inspiratie willen opdoen.

De contacten tussen Suriname en Nederlandse gemeenten bloeien als nooit tevoren. Terwijl de Amsterdamse wethouder Hennah Buyne een uitgebreid programma afwerkt in de Surinaamse hoofdstad, een delegatie van de Rotterdamse brandweer de samenwerking met de collega's in Paramaribo verstevigt, is er nu ook een groep van zes kunstenaars uit de Maasstad in Suriname gearriveerd. Het verschil is dat de laatste bezoekers gekomen zijn om wat langer te blijven.

In het begin van 2007 kwam burgemeester Ivo Opstelten naar Suriname. Onder andere om de tentoonstelling Slavernijverleden te openen, die maandenlang veel bezoekers had getrokken in het Rotterdamse Wereldmuseum.

Maar er werden vooral nieuwe en concrete afspraken gemaakt over samenwerking tussen Rotterdam en Suriname op allerlei terreinen. Brandweer, archief, politie, havenwerken en ... beeldende kunst.-. (RNW)

 

 

Ochtendblad De Ware Tijd, Cultuur, 14 november 2007

Kunstenaars 'Rotterdam meets Paramaribo'

Van Wilgo Baarn, artistiek leider van Naks, kregen de kunstenaars uit Rotterdam een uiteenzetting over de Surinaamse cultuur.-. (dWT foto/William Tsang)

door Charles Chang

PARAMARIBO - Zaterdag werden in Naks de zes kunstenaars uit Rotterdam aan de aanwezigen voorgesteld. Samen met enkele lokale kunstenaars vertrekken ze naar het Boven-Surinamegebied om werken te maken en kennis uit te wisselen. Van Surinaamse zijde gaan mee: Steve Ammersingh, allround kunstenaar, George Struikelblok en Kurt Nahar, beiden kunstschilders en installatiemakers en Maarten Sasaredjo, video- en cameraman. Kunstfotograaf Hedwig de la Fuente (Plu) moest helaas afzeggen. In februari dit jaar werd er een samenwerkingsovereenkomst voor vier jaar getekend tussen Rotterdam, Suriname en zuster-stad Paramaribo. De samenwerkingsovereenkomst betreft onder andere de politie en brandweer, "maar het is de eerste keer dat kunst en cultuur ook bij is opgenomen!" zegt Thomas Meijer zu Schlochtern. Hij is verantwoordelijk voor het internationaal beleid van het Centrum voor Beeldende Kunst Rotterdam, de grootste en oudste van Nederland. Vanaf januari 2006 is het CBK een onafhankelijke stichting met een eigen expogebouw en art-o-theek. Het exposeren en maken van kunst gebeurt echter ook vaak op de openbare ruimten in de stad.

"Toen ik vorig jaar hier was, hadden de Surinaamse kunstenaars vooral veel belangstelling voor Nieuwe Media," zegt Schlochtern. De selectie van de zes Rotterdamse kunstenaars is aan de hand van die grote vraag gemaakt. Casper Hoogzaad is de enige kunstschilder, maar dan een bijzondere: de verf maakt hij uit de pigmenten die hij vindt in de natuur. Hulya Yilmaz, videokunstenares, ruimtelijk werker: "Voor mij is het de kunst om de lucht of het water uit te beelden." Kunstfotograaf Otto Snoek beeldt mensen uit, terwijl Bas Princen de openbare ruimten op de foto manipuleert. Installatiemakers Arnold Schalks en Jeroen Jongeleen hebben ook beiden hun eigen thema's. "Het Sranan leent zich perfect daarvoor, net een lego doos van talen," zegt Schalks die met zijn installatiewerken taal probeert uit te beelden. Jongeleen houdt het op interventies in openbare ruimten om het publiek aan het denken te zetten.

Van de performers van Naks kregen de gasten alvast een idee van de marroncultuur, terwijl Naks artistieke leider, Wilgo Baarn, ze verder heeft ingewijd over de overige culturen en tradities.

Struikelblok: "Nieuwe media is video, film en foto, waarbij men computerbewerkingen gebruikt om de beelden verder tot kunst te maken. Installaties behoren daarbij, maar ook bewegende menselijke figuren. Het verschil tussen wij en hun, is dat zij het geld krijgen om te werken. Wij moeten werken en tegelijk aan de verkoop denken, anders verdien je geen brood! En dat houdt ons tegen. Ik adviseer kunstenaars om projectvoorstellen te schrijven, net zoals zij het doen. Het begint langzaam, maar we komen er!" Zaterdag zijn de resultaten van de samenwerking te bezichtigen in het Venezolaans Instituut. Het ligt in de bedoeling dat er later projecten in Suriname en Rotterdam worden opgezet.-.