25 september 2003, Haagse Courant, Kunst|Film, pagina B7

Thrillermuziek en walsjes in operaatjes Menotti

door Winand van de Kamp

"GSM uit?" verzoekt een bordje naast het toneel in de Rotterdamse Schouwburg. Pure noodzaak in een tijd die geteisterd wordt door jengelende beltonen en schijnbaar in het luchtledige pratende mensen. Mobieltjes waren er nog niet toen de Italiaans-Amerikaanse componist Menotti in 1947 zijn eenakter 'The Telephone' componeerde. Maar ook toen bestonden er al telefoonverslaafden. In het operaatje kan Ben (what's in a name?) zijn eeuwig bellende vriendin (Lucy) alleen per telefoon ten huwelijk vragen.

Op hun zoektocht naar een nieuw operapubliek hebben de Rotterdamse Schouwburg, ensemble Domestica Rotterdam en regisseur David Prins dus een actueel thema bij de kladden. In hun productie 'Contact, the opera' is 'The Telephone' met een andere korte opera van Menotti samengesmeed tot een nieuw geheel. Rode draad: communicatieproblemen.

Blijft 'The Telephone' een lichtvoetige komedie, 'The Medium' is een nachtmerrie-achtige thriller. Het medium Baba, dat geholpen door haar dochter Monica haar patienten bedriegt met gefingeerde verschijningen, raakt zelf verstrikt in het onderscheid tussen werkelijkheid en verbeelding. In een vlaag van verbijstering doodt ze haar stomme pleegzoon Toby die ze voor een boze geest houdt. Hier nemen communicatie of het gebrek daaraan meer macabere vormen aan. Ouders praten met hun gestorven kinderen; Monica denkt en speelt voor de stemloze Toby.

Maar gelukkig hebben regisseur Prins en zijn medewerkers niet al te hardnekkig vastgehouden aan de hoogdravende concepten waarover ze in het als een trendy glossy uitgegeven programmaboek uitweiden. Hier wordt gewoon (ont)spannend muziektheater gemaakt met een licht surrealistische ondertoon.

Actueel

Het thema mag actueel zijn, de muziek is dat niet. Menotti is een muzikale kameleon. Hij componeert even makkelijk een onschuldig walsje als thriller-achtige filmmuziek, hij schrijft even overtuigend een Pucciniaanse aria als expressionistische, kale noten. Een eigen gezicht toont hij niet en dat is hem door critici hard aangerekend. Maar Menotti is ook een vakman, een theatercomponist die weet wanneer hij zich achter zijn personages moet verschuilen. Zijn muziek versterkt eerder wat er op het toneel gebeurt dan dat zij zelf de aandacht opeist.

Desondanks vormen Menotti's aria's bepaald geen ondankbaar materiaal voor de jonge zangers. Esther Beima mag als Lucy alle vocale registers opentrekken en doet dat met verve. Noa Frenkel kan de verschillende kanten van Baba's karakter huiveringwekkend neerzetten en Machteld Vennevertloo weet als dochter Monica waarlijk te ontroeren.

Domestica Rotterdam, bestaande uit leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, treft onder leiding van Wim Steinmann steeds knap de juiste sfeer.